Günümüzde evli çiftlerin bir çoğu çocuk sahibi olmak için zorluklar yaşadığını belirten, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op .Dr. Abdulaziz Akkaya , “Kısırlık bir yılı aşkın sürede hiçbir korunma yöntemi kullanmadan çocuk sahibi olamama durumudur. 35 yaşını geçmiş çiftlerin en fazla altı ay normal gebeliğin sağlanamaması durumunda doktora başvurmalarında yarar vardır.” dedi.
Tedavisi mümkün
Erkekler sperm üretiminin az olması, hareketsiz olması ya da spermlerin yapısında bozukluk olma durumunda sperm kanallarında tıkanıklık oluşması nedeni ile gebeliğin sağlanamadığına dikkat çeken Op .Dr. Abdulaziz Akkaya, “Erkek kısırlığına yol açan faktörler; yaralanmalar sonucu oluşan hasarlar, kronik hastalıklar, yaşam tarzı ve açıklanamayan sebeplerden dolayı oluşan sorunlar kısırlığa yol açabiliyor. Ancak gelişmiş teknolojinin yardımı ile kısırlık sorunları artık büyük ölçüde tedavi edilebiliyor.” şeklinde konuştu.
“Kadından kaynaklanan bir sorun yok ise erkekten dolayı çocuk sahibi olunamayabilir.” diyen Op. Dr. Akkaya, Eğer bir yılı geçkin korunma yöntemi kullanmaksızın düzenli ilişki sonucu gebelik sağlanamıyorsa, Cinsel isteksizlik ya da cinsel fonksiyon bozuklukları varsa, Testislerde ağrı, şişlik ve kitle oluşmuşsa, Geçmişte üreme bölgesi ile alakalı cerrahi işlem yapılmışsa, Sperm sayısı az ise… mutlaka doktora başvurulması gerektiğini söyledi.
Erkek kısırlığının nedenleri nelerdir?
Erkek kısırlığında neden bulabilmek için detaylı bir araştırma gerekebileceğini ifade eden Op.Dr. Akkaya, çocuk sahibi olamayan erkeğin, tüm davranışlarının, mesleğinin, çalışma şartlarının, günlük alışkanlıklarının detaylıca incelemesi gerektiğini belirtti.
Araştırma yapılacak sorunlar;
Sağlıklı sperm üretimi: Sağlıklı sperm üretebilmek için üreme organlarının sağlıklı büyümesi ve oluşum göstermesi gerekir. Sperm üretimini sağlamak için en az ihtimal bir testisin normal çalışması gerekir. Testosteron ve diğer gerekli hormonların salgılanması normal düzeylerde olması gerekir.
Sperm meninin içine taşınmalıdır: Spermin testislerde üretimi gerçekleştikten sonra meni ile buluşarak tüplere taşınması gerekir.
Spermin hareketi için şekil bozukluğu olmaması gerekir: Spermlerde hareket bozukluğu varsa kadının yumurtalarına erişemez ve döllenme sağlanamaz.
Erkeklerde Kısırlık Nedenleri
Erkek baba adaylarında kısırlık sebepleri, genel olarak aşağıda ki nedenlerle olabilmektedir.
1 ) Hormonal kaynaklı
Sperm üretimi, beyinde bulunan hipofiz bezinden salınan, FSH ve LH olarak bilinen hormonların denetimi içerisinde olduğundan dolayı, bu hormonların düzensiz bir şekilde salgılanmasına sebep olarak, infertilite meydana gelebilir.
2 ) İnmemiş testis (Kriptorşizm)
Testisler, genelde doğumda ya da bir yıl içerisinde, yumurtalık torbalarına iner. Sağlıklı oluşan sperm üretimi, vücudun sıcaklığından daha az derecede sperm üretiminin meydana getirilmesidir. Testislerin inmemesi halinde, yukarıda kalan testislerin yüksek sıcaklıkta ki ısıya maruz kalması durumunda, sperm üretiminde sorunlar oluşur ve erkekte infertiliteye neden olabilir.
3 ) Testis tümörleri
Tümör tedavisi yapıldığı süre içerisinde, hasta tarafından kullanılan ilaçlar ile birlikte radyoterapi, sperm üretimini ciddi oranda olumsuz şekilde etkiler.
4 ) Spermde bulunan yapısal bozukluklar
Spermlerin, testislerde üretilmesinin ardından dışarı çıkmasına, geriye doğru boşalma olmasına, spermlerin şeklinin bozuk olmasına sebebiyet veren tıkanıklık ve yetersizlik gibi faktörlerdir. Genelde azospermi olarak bilinen bu sorun, mikroenjeksiyon yöntemlerinin uygulanması sonucunda büyük bir oranla giderilmektedir.
5 ) Testis travmaları
Çeşitli yaralanmalar ile beraber kazalara bağlı olarak meydana gelen vakalar, infertilite sebebini ortaya çıkarabilir.
6 ) Varikosel
Testislerin çevresinde bulunan damarların, normalin dışında olacak şekilde genişlemesidir. Her varikoseli olan erkek, infertil demek değildir. Ancak, infertilite sebepleri içerisinde yer alır. Yapılan çeşitli araştırmalar sonucunda, daha önce eşini hamile bırakmış olan erkeklerin, % 20 sine yakın bir oranda varikosel bulunduğu teşhis edilmiştir. Kadının sağlıklı olduğu infertil çiftlerde ise, varikosel görülme olasılığı yaklaşık % 35 ile % 40 civarındadır.
Varikosel sol bölgede daha çok görülür. Erkeklerin % 10 ununa yakınında meydana gelen bu durum, genel olarak herhangi bir yakınmaya neden olmaz. Varikosel, yumurtalıkların muayene edilmesi ile ultrasonografik inceleme sonucunda teşhis edilir. Varikoselden rahatsız olan erkeklerde, kan akımının yavaşlaması sebebi ile doğru orantılı olarak, yumurtalık torbasında ısının artması, kısırlığa sebep olan faktörler arasındadır. Varikosel cerrahisinde genişlemiş venler, özel solüsyonlar ile enjekte edilerek ya da bağlanarak tedavi edilir. Cerrahi girişim, kısırlığın diğer bir sebebi teşhis edilemediği zamanlarda ya da varikoselin ağrıya yol açtığı durumlarda tavsiye edilmektedir.
7 ) Enfeksiyon
Üreme organlarında meydana gelen mikrobiyal enfeksiyonlar, infertiliteye sebep olabilir. Buna örnek verecek olur isek, tüberküloz, cinsel ilişki yolu ile bulaşan hastalık (klamidya), gonore (bel soğukluğu) bu duruma örnek verilebilir.
8 ) Genetik faktörler
Klinefelter sendromu ile beraber kistik fibrosiz gibi genetik hastalıklar da, infertilite sebepleri arasında yer almaktadır.
9 ) Çevresel faktörler ve alışkanlıklar
Erkeğin sahip olduğu meslek, sigara, alkol, uyuşturucu gibi maddelerin kullanımının yanı sıra, bazı hastalıklarda ki tedavi süreci dönemi içerisinde kullanılmakta olan ilaçlar da, aynı şekilde infertiliteye sebep olabilmektedir.
10 ) Nedeni bilinmeyen sayı, hareketlilik ve yapısal bozukluklar (idiopatik oligoasthenoteratospermi-idiopatik OATs)
Spermin sebebi henüz bilinmeyen sayı, hareketlilik ve yapısal bozukluklarının tedavisi için, bugüne kadar birçok sayıda tedavi seçeneği uygulanmıştır. Bu tedavi seçeneklerinin arasında antiöstrojenler (klomifen sitrat), androjenler (testosteron), antioksidanlar (E ve C vitaminleri), kortikosteroidler,ve hareketliliğin artmasını sağlayıcı ajanlar (Padutin, Kallikrein) sayılabilir.
Düzensiz beslenmenin yanı sıra, sigara içen erkeklerde E vitaminin kullanılması tavsiye edilir. Sigara tüketiminin azaltılması ya da kesilmesi, rahatsız edecek şekilde dar olan iç çamaşırlarının giyilmemesi, uzun süreli hareketsiz bir şekilde kalınmaması ve daha sağlıklı bir hayat tarzının benimsenmesi kesinlikle önemlidir.
Günümüzde kabul edilen görüş, erkeğin tedavi olması değil, mevcut olan sperminin kullanılması şeklindedir. Şayet, kendiliğinden hamileliğe olanak tanıyan bir sperm analizi var ise, kadının yaşı genç, ve evlilik süresi henüz kısa ise, bir müddet daha beklenebilir. Toplam hareketli sperm miktarı 10 milyonun üzerinde olması halinde, aşılama yapılabilir.
