adın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Doktor Abdülaziz Akkaya, Yeni Koronavirüs Hastalığı ile ilgili paylaşımda bulundu.
Op. Doktor Abdülaziz Akkaya , Covid-19 salgınında gelinen son durumu özetledikten sonra, hastalıktan korunma yöntemlerini ve alınması gereken önlemleri sıraladı.
Ellerinizi yıkayın
Hastalıktan korunmanın en etkili yolu ellerin sabun ve su ile 20 saniye yıkanması olduğunu ifade eden Op.Dr. Akkaya , alkollü el dezenfektanları veya %80 etanol içeren kolonyanın da el dezenfeksiyonunda kullanılabileceğini söyledi.
Maske etkili değil
Sağlıklı kişilerin korunmak amacıyla maske takmalarının önerilmediğini söyleyen Op.Dr.Akkaya, “Asıl olarak hasta olan kişiler maske takmalıdır.. Hasta kişilerin etrafa damlacık saçmamak için maske takmaları gerekir.” dedi.
Hastalığın damlacık yoluyla bulaştığının düşünüldüğünü ifade eden Op.Dr.Akkaya, “ Virus hasta bireylerden öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçılan damlacıklarla ve bu damlacıkların bulaştığı yüzeylerden göz, ağız, burun mukozasına temasla bulaşabilir.” şeklinde konuştu.
Konu ile ilgili aşağıdaki bilimsel açıklama Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Viroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Dilek Çolak tarafından bugün Antalya Tabip Odası’nda yapılmıştır
YENİ KORONAVİRÜS İLE İLGİLİ NELER BİLİYORUZ ?
Son zamanlarda dünya ve ülke gündemimizi meşgul eden yeni bir virüs salgını nedeniyle toplumu bilimsel olarak aydınlatma ihtiyacı duyulmuştur. Bu açıklamamızda özellikle hastalığın kökeni buluşma şekilleri ve korunmadan bahsedeceğiz.
Koronavirüsler soğuk algınlığından, Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Ağır Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha ciddi hastalıklara ve bağırsak, karaciğer, böbrek ve nörolojik tutulumlarla seyreden klinik tablolara neden olabilen büyük bir virüs ailesidir. Çin’de saptanan yeni koronavirüsten önce insanlarda hastalık yapan altı koronavirüs alt tipi tanımlanmıştır ((HCoV-229E, HCoV-OC43, HCoV-NL63, HKU1-CoV, SARS-CoV ve MERS-Cov). Aralık 2019’da Çin’de saptanan yeni koronavirüs genetik benzerliğinden dolayı SARS-CoV-2 olarak adlandırılmış, yaptığı hastalığa da COVID-19 (Coronavirus Viral Disease-19) denilmiştir.
Koronavirüsler esas olarak yarasalarda bulunmakta ve bir ara konak ile insanlara bulaşmaktadırlar. İnsana bulaş olduktan sonra insandan insana yayılmaktadırlar. Detaylı araştırmalar sonucunda, SARS-CoV’un misk kedilerinden, MERS-CoV’un ise tek hörgüçlü develerden insanlara bulaştığı ortaya çıkmıştır.
31 Aralık 2019’da Dünya Sağlık Örgütü Çin Ülke Ofisi, Çin’in Hubei eyaletinin Wuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen zatürre vakalarını bildirmiştir. Wuhan’ın güneyindeki Deniz Ürünleri Şehir Pazarı (farklı hayvan türleri satan bir toptan balık ve canlı hayvan pazarı) çalışanlarında kümelenme olduğu belirtilmiştir. Vakalarda ateş, solunum sıkıntısı ve radyolojik olarak her iki akciğerde zatürre ile uyumlu bulgular tespit edilmiştir. Daha sonra etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir koronavirüs olarak tanımlanmıştır, yarasalarda SARS benzeri bir koronavirüs ile %96 oranında genetik benzerliği olduğu bulunmuştur. Ancak ara konak henüz bilinmemektedir.
Bulaşma: Hastalığın başlangıcındaki ilk kaynak olarak Wuhan’da Deniz Ürünleri Şehir Pazarında yasadışı satılan vahşi hayvanlar düşünülmekle birlikte, insandan insana ve sağlık merkezlerinde bulaşma bildirilmiştir. Hastalığın damlacık yoluyla bulaştığı düşünülmektedir. Virus hasta bireylerden öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçılan damlacıklarla ve bu damlacıkların bulaştığı yüzeylerden göz, ağız, burun mukozasına temasla bulaşabilir. Enfeksiyonu belirtisiz geçiren kişiler solunum yolunda virus taşıyabilir, ancak esas bulaşma hasta bireylerden olmaktadır. Virus hastaların dışkısında da bulunmuştur ancak bunun bulaşmadaki önemi henüz bilinmemektedir.
Kuluçka süresi: 2-14 gün arasında değişmektedir.
Bulgular: Ateş ve kuru öksürük en sık rastlanan belirtilerdir, kas ağrısı ve halsizlik de olabilir. Ardından ağır zatürre tablosu gelişebilir. Balgam genellikle yoktur. Ateş uzun sürebilir ya da aralıklı olabilir. Yapılan çalışmalarda ölümün genellikle ikinci haftada olduğu gözlenmiştir. İyileşen olgular hastanede ortalama 10 gün kalmaktadırlar. Belirtisiz enfeksiyon da söz konusudur ancak, bu kişiler hastanelere başvurmadığı için henüz oranı bilinmemektedir. Hastalık 70 yaş üstünde ve beraberinde diyabet, kalp hastalığı, akciğer hastalığı, immünyetmezliği olanlarda daha ağır seyretmektedir. Covid-19’un mortalite hızı %2 olarak belirlenmiştir, ancak hastalığı belirtisiz geçirenler de eklendiğinde bu oranın daha düşük olması beklenmektedir.
Tedavi: Halen etkili bir antiviral bulunmamaktadır.
Korunma: Aşı çalışmaları devam etmektedir. Bir yıl içinde aşının geliştirilebileceği düşünülmektedir. Korunmada ellerin sabun ve su ile 20 saniye yıkanması çok önemlidir. Virüs %70’lik etanole duyarlıdır. Alkollü el dezenfektanları veya %80 etanol içeren kolonya el dezenfeksiyonunda kullanılabilir. Sağlıklı kişilerin maske takması önerilmemektedir. Hasta kişilerin etrafa damlacık saçmamak için maske takmaları uygundur. Covid-19 enfeksiyonu olan kişilere bakım yapan kişilerin, sağlık personelinin maske takmaları önerilmektedir. Kapalı alanlarda kalabalık arasına girilecekse, orada bulunabilecek hasta kişiler nedeni ile sağlıklı kişiler maske ile korunabilirler. 1 Mart 2020 itibariyle kayıtların değerlendirilmesinde tüm dünyada 87 137 doğrulanmış hasta (1739 yeni); Çin’de 79 968 doğrulanmış hasta (579 yeni) 2873 ölüm (35 yeni); Çin dışında 7169 doğrulanmış hasta (1160 yeni), 58 ülke( 5 yeni) 104 ölüm (18 yeni) saptanmıştır. Buradan da anlaşıldığı şekilde giderek azalan ölüm ve vaka sayısı yayılım hızının düştüğünü düşündürmektedir.