İlk kadın doktor

safiye-ali

Ülkemizin ilk kadın hekimi Dr. Safiye Ali 2 Şubat 1891’de İstanbul’da doğan  Dr.Safiye Ali, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın tıp doktoru ve tıp eğitimi veren ilk kadındır.

İstanbul’da Amerikan Kız Koleji’nde öğrenim  gören Dr. Safiye Ali,  Ocak 1916 da Amerikan Kız Koleji’nden  mezun oldu.

Kolej yıllarında iken tıp doktoru olmaya karar veren Dr. Safiye Ali, dönemin Maarif Nazırı Şükrü Bey’in yardımıyla devlet bursu ile Almanya Würzburg Üniversitesi Tıp fakültesine kaydolur. Çünkü o yıllarda ülkede  Darülfünun Tıp Fakültesi henüz kadın öğrenci kabul etmemektedir.

Tatil günlerinde dahi Alman doktorların muayenehanelerinde çalışarak  pratik yaptı. Bu yıllarda aynı zamanda felsefe ve tarih dersleri alır. Amerikan Koleji mezunu olması sebebiyle zorluk çıkaran Bavyera Milli Eğitim Bakanlığı, sınavda aldığı birincilik derecesi karşılığı Safiye Ali’ye doktor namzeti unvanını verir.

I. Dünya Savaşı’nın zor şartları altında eğitimini tamamlayamamaktan korkan Dr.Safiye Ali ‘Bebeklerde iç Pakimenenjit kanaması’ hakkındaki tezi ile diplomasını alır. Doktor olur ve İstanbul’a geri döner. Altı hafta sonra kadın ve çocuk hastalıkları ihtisası yapmak üzere tekrar Almanya’ya gider.

İlk kadın öğretim üyesi

Haziran 1923’te Türkiye’nin ilk kadın doktoru olarak icazetnamesini alır ve eşi ile birlikte Cağaloğlu’nda muayenehane açar. İstanbul’da beş yıl süresince  icra ettiği doktorluk mesleğinin yanısıra ancak karşılıksız olarak anne-çocuk sağlığın üzerine çalışmalar yürütür. Bu dönemde ayrıca Amerikan Koleji bünyesinde açılan ilk kız tıp okulunda jinekoloji ve obstetrik dersleri vererek kızlara tıp eğitimi veren ilk kadın öğretim üyesi olarak tarihe geçti.

Anne sütü üzerine

Anne sütünün bütün sütlerden üstünlüğünü vurgulayan Dr.Safiye Ali kadınları sürekli olarak emzirmeye teşvik eder. Yetersiz beslenen çocukların sağlıklı beslenebilmeleri amaçlı eğitimler düzenler. Evlere hastabakıcı yollayarak verilen eğitimin anne tarafından uygulanıp uygulanmadığını kontrol ettirir. Tüm bu çalışmaları hiçbir ücret almadan gönüllü olarak yapar.

Anne sütünden kesilen ve steril süt içme imkanından mahrum olan çocuklar için Fransız Kızılhaç’ı tarafından kurulup 1925’te Himaye-i Etfal Cemiyeti’ne bırakılan Süt Damlası Bakım Evi’nin başına geçen Dr. Safiye Ali, gönüllü çalışmalarıyla bakımevine etkinlik kazandırmıştır.

Meslektaşlarının gadrine uğrar

Safiye Ali ayrıca sütten kesilmiş 1 yaş sonrası hasta ve zayıf çocukların bakımı ile ilgilenmek üzere Hilal-i Ahmer Hanımlar Merkezi Küçük Çocuklar Muayenehanesi’ni kurdu. Londra, Viyana ve Bologna’da düzenlenen kongrelerde Himaye-i Etfal Cemiyeti’ni temsil etti. Çok geçmeden meslektaşlarının gadrine uğrayan  Dr.Safiye Ali Mesleğinin zirvesinde iken Süt Damlası’ndan istifa etmek zorunda kalır.

İstifasına çok üzülen kadınlar çocuklarını da alarak ilk önce Hilal-i Ahmer cemiyetinin önünde sonra da Safiye Ali’nin yerine atanan Fuat Beyin evinin önünde protestolar düzenlerler.

Kadınlar Halk Partisi

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulan ilk partisini Cumhuriyet Halk Partisi olarak biliriz. Oysaki kurulan ilk parti Kadınlar Halk Partisi’dir. Ancak kurulan bu ilk partinin faaliyetine izin verilmediğinden Türk Kadın Birliği adı altında örgütlenmeyi sürdürmüşlerdir. Asıl amacın kadınların siyasete aktif katılımı olduğu partide heyet üyesi olan Dr.Safiye Ali, çocuklara yardım noktasında mecliste yapılacak çok iş olduğunu vurgulamıştır.

Feminist harekette yer aldı

Mesleki çalışmalarının yanı sıra Dr. Safiye Ali ,İstanbul’da başlayan feminist harekete katılarak Türkiye’deki kadınların seçilme hakkı için önemli  mücadeleler yürütmüştür.  Yine Türk Kadınlar Birliği’nin Sıhhiye Komisyonu başkanlığını üstlenerek fuhuşla mücadele için çalıştı.

5 Temmuz 1952’de Dortmund’da yaşamını yitirdi.

safiye-ali