Doğum sonrası dönemde dikkat edilmesi gerekenler konusunda bir bilgilendirme yapan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Abdulaziz Akkaya doğum yapan kadında doğum sonrası dönemde vücudunun eski fonksiyonlarına kavuşması yaklaşık 6 haftalık bir süreceğini söyledi.
Lohusalık
Loğusalık adı verilen bu dönemde ilk 1 hafta kırmızı renkli olan vajinal kanamanın daha sonra renginin açıldığını söyleyen Op. Dr. Abdulaziz Akkaya, kırmızı renkli olan vajinal kanamanın pembe, sarı renge dönmesinin 6 hafta süresince devam ettiğini belirtti.
Rahimin giderek küçüldüğünü ve 6 haftada eski boyutuna döndüğünü ifade eden Op. Dr. Akkaya, “İlk günler gelen bol yağlı ve besleyici kolostrum adı verilen süt salgısı sonrası , gerçek süt salgısının başlaması 3-5. günlerde olur. Yeni doğan bebeğin getirdiği sorumluluklar ve doğumun yorgunluğu nedeniyle ilk günler yorgunluk, uykusuzluk, halsizlik ve bol terleme olacaktır.” şeklinde konuştu.
Doğum yapan kadınların vajinal doğumdan 48 saat, sezaryen doğumdan 48 veya 72 saat sonra hastaneden çıkarılarak evine gönderildiğini belirten Op. Dr. Abdulaziz Akkaya, “Doğumdan 1-2 saat sonra anne engel olan bir durum yoksa ayağa kaldırılmalıdır. Bu kabızlığı ve idrar torbası ile ilgili sorunları azaltmakta ve hareketsizliğe bağlı toplar damarlar içinde kan pıhtılaşmasını önlemektedir. Ancak ağır işlerden kaçınmalıdırlar.” dedi.
Doğum sonrası beslenme
Op. Dr. Abdulaziz Akkaya, doğum sonrası beslenmenin önemine dikkat çekerek, “Emziren bir annenin günlük besin gereksinimi 2600-2800 kcaldir. Proteinli gıdalar, meyve, sebze, süt ve süt ürünleri ile günde 4 litre su tüketilmelidir.” şeklinde konuştu.
Doğum sonrası kabızlığı önlemek için ağızdan bol sıvı alınması, posalı gıdaların tüketilmesi gerektiğinin altını çizen Op. Dr. Abdulaziz Akkaya, kabızlık sorununda gerek görürse kadın doğum uzmanının laksatif ilaç önerebileceğini ifade etti.
Doğum sonrası banyo
Doğum sonrası hastanın mobilize olur olmaz banyo yapabileceğini söyleyen Op.Dr.Akkaya, “Tercihen ayakta durur pozisyonda yıkanılmalıdır. Banyo sonrası sezaryen kesi yeri ve epizyotomi hattı temiz ve kuru tutulmalıdır. Doğumdan sonra ikinci günden itibaren oturma banyoları güvenlidir ancak vajene su girmemesine dikkat edilmelidir.”dedi.
Doğum sonrası perine bakımı
Tuvalet ihtiyacı giderildikten sonra temizlik önden arkaya yapılmalı epizyotomi varsa bu bölgeye temastan kaçınmaya büyük özen gösterilmelidir. İlk birkaç gün antiseptik solüsyonlar kullanılmalıdır. Epizyotomiden 1-2 saat sonra perineye buz torbası konması ödem ve ağrıyı azaltabilir. Doğumdan 24 saat sonra perineye sıcak ve ıslak kompres uygulaması büyük rahatlama sağlar. Lokal uygulamalara rağmen ağrı devam ediyorsa bebeğe zararlı olmayan parasetamol türü ağrı kesiciler doktorların tavsiye ettiği şekilde kullanılabilir.
Doğum sonrası cinsel ilişki
Doğum sonrası kadınların yaklaşık %50sinde üçüncü haftadan itibaren cinsel arzu başlar. Başarılı bir doğum ve epizyotomiden sonra istenirse cinsel ilişkiye 3. haftadan itibaren başlanabilir. Ancak altıncı haftadan önce ilişkiye başlayan kadınların %50 sinde disparoni (ilişki sırasında ağrı) görülebilir ve bir yıla kadar bu devam edebilir.
Doğum sonrası meme bakımı
Doğumdan hemen sonra mümkünse yarım saat içerisinde bebeğin anne tarafından emzirilmesi gerektiğini söyleyen Op. Dr. Abdulaziz Akkaya, “Emzirme her iki meme için sıra ile yapılmalı, emzirme öncesi ve sonrası memeler ve özellikle meme uçları ılık su ile temizlenmelidir. Emzirme ilk iki hafta süresince günde 8-10 kez yapılmalı ve her bir emzirme süresi 5 dakikayı geçmemelidir. Emzirme sütün gelmesini sağlamakla birlikte memede sütün birikerek memede gerginlik ve ağrı yapmasına engel olur. Meme başı çatlakları için doktorların tavsiye edeceği krem ve pomatlar kullanılabilir. Meme uçları çok küçük veya içe çekik ise ve bu nedenle bebek ememiyorsa silikon meme başları kullanılabilir veya süt steril kaplara sağılarak bebeğe biberonla verilir. Sütün artanı buz dolabında saklanır.” dedi
Angorjman
Doğumdan sonra ilk hafta içinde görülen memede damarların kanla birikimine bağlı genişlemesi ve memede sütün aşırı birikimi sonucu ağrı ve şişlikle kendini gösteren bir durumdur. Bebek sık aralıklarla emzirilerek sütün boşaltılması sağlanmalıdır. Parasetamol türü ilaçlar, soğuk baskı uygulaması yapılabilir. Gerektiğinde elle veya elektirikli pompalar ile süt boşaltılmalıdır.