Erken doğum ya da preterm doğum son adet tarihine göre 24 hafta ile 37 hafta arasında doğum olmasıdır.

Hamileliğin 28-37. haftaları arasında doğan çocuklara “Erken doğmuş”, “Prematür”, “Preterm” çocuklar denir.

Erken Doğum

Normal bir hamilelik  süresi 40 hafta kadardır. Bu sürenin sonunda vücut ağırlığı yaklaşık 3500 gr olabilmektedir. Hamileliğin 28-37. haftaları arasında olan doğumlar “erken doğum” “prematüre doğum” adını alır. Bazen de normal gebelik süresi sonundaki doğumlarda ise normal sınırların altında bir ağırlığa sahip çocuklar doğmaktadır. Bu; çocuklara “Düşük kilolu çocuklar” denilmektedir.

Fetüs anne rahiminde normal bir hızla gelişmesine karşın, hamileliğin zamanından erken son bulmasıyla düşük kilolu bir çocuk doğabilir.  Fetüsün büyüme hızının yavaşlaması nedeniyle zamanında yapılmış bir doğuma karşın, çocuk düşük kiloyla doğabilir. Bu iki durum, bir arada da bulunabilir.

Hamileliğin 28-37. haftaları arasında doğan çocuklara “Erken doğmuş”, “Prematür”, “Preterm” çocuklar denir. Hamileliğin 20-28. haftaları arasında doğan çocuklaraysa, “İmmatür çocuklar” denir. Hamileliğin 20. haftasından önce son bulması ya da doğan çocuğun 500 gr’da daha hafif olması durumuna ise “Düşük” (Abortus) denilmektedir. Vücut ağırlığı 2500 gr’dan aşağı olarak doğan çocuklar “Düşük kilolu çocuklar” olarak adlandırılır.

Erken doğumlar, hamileliklerin % 5-10’unda görülmektedir ve yeni doğan ölümlerinde ilk  sırayı almaktadır.

Erken Doğumun Nedenleri

Doğum eylemini erken başlatan çok sayıda etken vardır. Doğum eylemi çoğu durumda kendi kendine başlar. Anne ve/veya bebek hayatının tehlikede olduğu durumlarda ise doktor tarafından erken doğum kararı verilir ve induksiyon (suni sancı) ya da sezaryen yolu ile doğum gerçekleştirilir.

Hormonal yetersizlik, yetersiz beslenme, psikojenik etkenler, annenin üreme organlarına ait bazı bozukluklar (rahimin bölmeli olması gibi) annenin kronik hastalıkları (kronik hipertansiyon, kronik kalp ve böbrek hastalıkları, diabet vb.), zehirlenmeler, çoğul gebelik, sonun erken ayrılması, tümörler, büyük cerrahi girişimler gibi çeşitli etkenler erken doğuma neden olarak gösterilmektedir.

Doğum genellikle, hamilelik sonuna erişmeden, rahim kasılmalarının belirmesi ile başlar. Bazen bu noktada ağrılar durdurulur, hamilelik bir süre daha sürdürülebilir. Ama genellikle bu kasılmalar sonucu su kesesi yırtılarak doğum başlar, o zaman da erken doğum kaçınılmazdır.

Tedavi

Erken doğumda tedavi için yapılan sancıları durdurma işlemine tokoliz denir. Bunun için ritodrin, magnezyum sülfat, nifedipin, indometazin, oksitosin antagonistleri (atosiban), nitrik oksit gibi ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisinin yanı sıra annenin yatak istirahati, sakinleştirilmesi ve sıvı ihtiyacının giderilmesi önemlidir. Ayrıca akciğer gelişimini tamamlamadığı düşünülen bebeklerin doğumdan önce tamamlamasına yardımcı olabilmek amacıyla betametazon türü steroid ilaçlar anneye verilir. Bu ilaçlar 24-34 hafta arası gebeliklerde yapılır.